Trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, chống lại quân xâm lược, thế hệ cha ông ta đã xây dựng được hệ thống các môn phái võ thuật khác nhau. Mỗi môn võ được sinh ra trong những hoàn cảnh lịch sử khác nhau và có những đặc trưng riêng. Nhóm võ Bắc Hà là một tiêu biểu cho tinh thần võ thuật của nhân dân ta.
Sơ lược về võ thuật Việt Nam
Miền Bắc được ví như cái nôi của những trấn chiến oanh liệt trong lịch sử cổ và trung đại. Chính bởi yêu cầu giữ gìn lãnh thổ đất nước từ sự tấn công của quân xâm lược mà đã xuất hiện nhiều môn võ thuật.
Những lúc đất nước hòa bình cũng là lúc triều đình tổ chức các cuộc khảo thí võ cực kỳ gian nan. Nhiều tiêu chuẩn khắt khe để tìm được một môn võ đứng đầu cả nước. Đến năm 1880, sau khi triều đình bãi bỏ Giảng Võ đường, thì nhiều võ gia vẫn tiếp tục duy trì võ thuật. Họ nghiên cứu và dạy võ cho con cháu ngay tại nhà.
Võ thuật Việt Nam không chỉ đơn thuần là phương pháp đánh. Mà chúng còn tổng hòa triết lý âm dương kết hợp với những khái niệm về ngũ hành. Các bộ môn võ thuật ở nước ta thể hiện rõ ràng những mối quan hệ biện chứng giữa thân với thần, tâm khí với lực, động với tĩnh, kiên trì với linh hoạt. 
Thời kỳ trung đại, tinh thần võ thuật thể hiện rõ ràng và mạnh mẽ qua 5 nhóm võ phái:
- Nhóm Bắc Hà ở khu vực miền Bắc.
- Nhóm Bình Định ở khu vực miền Trung.
- Nhóm Nam Bộ ở khu vực miền Nam.
- Các võ phái có nguồn gốc từ Trung Hoa.
- Võ thuật Việt Nam ở nước ngoài.
Nhóm võ Bắc Hà – tiêu biểu cho võ thuật của dân tộc Việt
Võ Bắc Hà là một trong 5 nhóm võ tiêu biểu của dân tộc Việt. Ban đầu, nhóm võ này xuất hiện và phát triển tại khu vực miền Bắc. Nhưng sau đó đã lan rộng đến những địa phương khác trong cả nước. Trong nhóm võ này lại được chia thành nhiều có phái khác nhau:
Thiên môn đạo hình thành sớm nhất trong nhóm võ Bắc Hà
Đây là phái võ có lịch sử hình thành sớm nhất tại nước ta. Bộ môn này được sáng lập bởi dòng họ Nguyễn Khắc ở Dư Xá Thượng thuộc xã Hòa Nam, huyện Ứng Hòa, Hà Nội. Đây là vùng đất nổi danh về võ thuật, nơi mà vua Đinh Bộ Lĩnh đã luyện quân. Toàn bộ những bí kíp của môn võ này được lưu truyền từ thời Đinh Bộ Lĩnh. Sau đó, môn võ này tiếp tục lưu truyền sự phát triển trải qua 5 thế hệ khác nhau.
Thiên Môn võ đạo vẫn tiếp tục được duy trì đến ngày nay
Vật truyền thống
Đây là hình thức đấu võ rất phổ biến trong đời sống của người dân Việt, xuất hiện từ thời kỳ đầu khi Hai Bà Trưng chống giặc ngoại xâm. Vật được tổ chức thi đấu ở trong các lễ hội truyền thống của dân làng. Đặc biệt là lễ hội mùa Xuân. Cho đến bây giờ, đấu vật ở làng Liễu Đôi vẫn nổi tiếng và được nhiều người biết đến nhất.
Việt Võ đạo đại diện cho Nhóm võ Bắc Hà
Việt võ đạo hay còn được biết đến với tên gọi khác là Vivonam. Đây là một trong những bộ môn võ tiêu biểu nhất ở miền Bắc. Đến ngày nay vẫn còn được duy trì, phát triển mạnh mẽ ở nhiều địa phương.
Người sáng lập ra bộ môn này chính là võ sư Nguyễn Lộc ở Sơn Tây. Đây là bộ môn có sự kết hợp của những động tác tinh túy từ truyền thống võ học trong gia đình, võ của người Việt cùng với những môn võ khác du nhập từ nước ngoài.
Võ Nhất Nam
Võ sư Ngô Xuân Bính là người đã sáng lập ra bộ môn này. Võ Nhất Nam phát triển mạnh ở khu vực Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Môn phái này ra đời dựa trên nguyên lý đơn giản, dễ hiểu, kết hợp hài hòa giữa sự vận động của tâm sinh lý cùng với khả năng hoạt động của các nhóm cơ trên cơ thể.
Động tác kỹ thuật với những đòn thế đơn giản nhưng hết sức khéo léo và có khả năng tận dụng tối đa những điểm yếu từ phía đối phương. Hệ thống cái bài tập của võ Nhất Nam được sắp xếp một cách khoa học, bất cứ ai cũng có thể tập luyện
Phái Nam Hồng Sơn
Đây là một võ ra đời do võ sư Nguyễn Văn Tộ nghiên cứu, vay mượn và kết hợp nhuần nhuyễn giữa võ thuật cổ truyền của dân tộc Việt và võ thuật của Trung Quốc.
Trong khoảng thời gian luyện tập 3 năm đầu, môn sinh được học tấn pháp, đòn thế và quyền từ Trung. Sau đó là quá trình luyện tập kỹ thuật của võ Việt.
Có thể thấy rằng, nhóm võ Bắc Hà khá đa dạng về môn phái và phát triển một cách mạnh mẽ trong thời kỳ trung đại. Cho đến bây giờ, một số môn phái của Bắc Hà vẫn phát triển một cách mạnh mẽ và sâu rộng trong đời sống của người dân Việt. Đặc biệt là đấu vật và Vovinam
